Zo help je baby's rustig in slaap te vallen


De oudere baby’s en dreumesen zijn net klaar met eten. Fien van 4 maanden ligt in de hoge box. Je hoort haar een beetje mopperen en ziet haar in haar oogjes wrijven. De tafel is een bende en vier paar ogen kijken je verwachtingsvol aan. Je denkt: Wat ga ik doen? Eerst Fien even snel op bed leggen? Of haar nog even laten liggen, eerst de andere kinderen van tafel helpen en de boel opruimen, zodat ik straks alle tijd voor haar heb? Met het risico dat Fien het straks op een brullen zet… Lastig.

Wat zegt de deskundige?

“Persoonlijk zou ik de troep op tafel even laten voor wat het is en de andere kinderen van tafel laten gaan om te spelen, zodat je toch even de tijd kan nemen voor een (kort) bedritueel”, zegt Kim Vervuurt, medisch pedagogisch zorgverlener op de Kind en jongerenafdeling van het Zaans Medisch Centrum. Omdat ze dagelijks te maken heeft met ouders die moeite hebben hun baby rustig in slaap te laten vallen, schreef ze een boek met tips om ze daarbij te helpen. “Laat je Fien liggen, terwijl je merkt dat ze moe is, dan is de kans groot dat ze harder gaat huilen en over haar vermoeidheid heen raakt. Ook als je haar even afleidt met een speeltje. Het kost je dan uiteindelijk meer tijd om te zorgen dat – in dit geval – baby Fien rustig gaat slapen.”

Pedagogisch coach Marit Geurts: "Wat Kim vertelt, zien we in het algemeen ook in de praktijk. Hoe beter en sneller je inspeelt op de signalen van de allerkleinsten, hoe tevredener én rustiger ze zijn. Dus ook als ze gaan slapen. En de wat oudere kinderen kunnen beter omgaan met dat het net even anders loopt, zoals in het voorbeeld van het tafelmoment. ”

Voorkom overprikkeling

Los van het voorbeeld van baby Fien, kun je aan de ‘voorkant’ best veel doen om overprikkeling bij baby’s en dreumesen te voorkomen. Zodat ze rustig in slaap vallen als je ze op bed legt. Kim daarover: “Wees je bewust van de hoeveelheid speelgoed die zichtbaar is in de ruimte, de versieringen, het licht en de kleuren. Hebben deze invloed op het stimulerende/actieve deel van de kinderen of werken ze juist rustgevend? Zorg dat een baby niet alle visuele prikkels hoeft te volgen van wat er om hem heen gebeurt: leg hem bijvoorbeeld in een rustige hoek van de ruimte. En ligt de baby op een speelkleed of in de box, dan is één of hooguit een paar speeltjes genoeg.”

Een baby (of dreumes!) herkent zelf namelijk nog geen vermoeidheid. Kan nog geen grenzen stellen aan de hoeveelheid prikkels. En blijft interesse tonen in wat er om hem heen gebeurt of in speelgoed dat hij ziet, hoe moe ook. Daardoor kan een kind ongemerkt over zijn vermoeidheid heen raken, waardoor hij nog maar moeilijk tot rust komt.

Rustmoment

Kim: “Je kunt ook een rustmoment inbouwen voor het slapen gaan. Ga bijvoorbeeld met kinderen van 0 tot 4 rustig zitten. Op de bank of in een kring op de grond. Een baby kan je op de arm nemen. Praat op zachte toon met de kinderen of lees ze voor. Als kinderen geboeid luisteren, zullen ze als vanzelf stil zijn en rustiger worden. Doe je dat iedere dag op een vast moment, dan weten kinderen dat het daarna tijd is om te gaan slapen. En wordt het makkelijker om ze op bed te leggen.”

Herken de signalen

Vooral baby’s kunnen een eigen slaapritme hebben. Dan is het fijn als je de eerste vermoeidheidssignalen herkent, zodat je er direct op in kunt spelen. "Je kent het wel: in de ogen wrijven, oren grijpen, gapen en mopperen. Dat zijn de meest duidelijke signalen”, geeft Kim aan, “Maar ook als een baby (of dreumes) heel druk wordt, betekent dit vaak dat hij toe is aan slaap. Zie je één van die vermoeidheidssignalen, biedt dan geen nieuwe speeltjes meer aan, ook geen babygym of een muziekmobile, maar kijk naar wat het kind nodig heeft en neem de tijd om hem rustig in bed te leggen. ”

Tot slot

Wist je dat huilbaby’s van 1 tot 7 weken baat hebben bij een combinatie van rust, regelmaat en inbakeren, maar het inbakeren slechts een kleine bijdrage levert, namelijk 10 minuten minder huilen per dag. Huilbaby’s tussen de 8 en 13 weken oud hebben vooral baat bij rust en regelmaat. Inbakeren voegt dan niets meer toe. Zo blijkt uit onderzoek van biologe Bregje van Sleuwen (2006, The Journal of Pediatrics).

Meer info

  • In het Serviceportaal vind je ons vernieuwde Protocol Veilig Slapen, versie april 2019. De belangrijkste wijziging daarin is dat wij baby’s voortaan altijd op hun rug leggen als ze gaan slapen. Op de buik leggen of inbakeren doen we niet meer sinds 1 mei 2019. Ouders van baby’s die op hun buik slapen of ingebakerd worden, zijn in april hierover geïnformeerd met een toelichting waarom we dit doen.
  • In ProActive vind je een folder over Veilig Slapen, die je ouders mee kunt geven.
  • Tip voor ouders/verzorgers die moeite hebben om hun baby thuis rustig in slaap te laten vallen: het boek ‘'Prikkel Proof Plan'’. Hierin geeft Kim Vervuurt, medisch pedagogisch zorgverlener op de Kind en jongerenafdeling van het Zaans Medisch Centrum, handige tips aan ouders/verzorgers hoe ze een baby van 0 tot 5 maanden die veel huilt, kunnen helpen om rustig in slaap te vallen. Achterin het boek staat een handig dagoverzicht met een voorbeeld van een dagritueel voor de baby.
  • Kiddo, Hét vakblad voor pedagogisch professionals, interview Kim Vervuurt “'Zo breng je baby’s die veel huilen tot rust'